کنکور سراسری که مهم‌ترین آزمون سنجش علمی کشور است از نخستین سال برگزاری آن در سال 47 تا امروز دستخوش تغییرات زیادی شده‌است. دست اندرکاران این امر مترصد بودند تا کیفیت و کمیت آزمون را به شکلی تغییر دهند تا سنجش بهتر و دقیق‌تری از دانش متقاضیان داشته باشند. در سال جاری نیز تغییرات زیادی از سوی سازمان سنجش وعده داده شده؛ که هدف آن کاهش حجم سوالات در کنکور سراسری و افزایش ضریب بهره‌وری دانش‌آموزان در طی سال‌های تحصیل است. از جمله این تغییرات می‌توان به عدم طرح سوال از دروس عمومی، اثر حتمی معدل در نتایج و حفظ نتایج کنکور تا دو سال اشاره کرد. به هر صورت داوطلبان کنکور هر ساله موظف هستند که از اطلاعات موثق در زمینه این تحولات مطلع شوند تا حقی ازآن‌ها ضایع نشود.
رشته‌های کنکور سراسری
کنکور سراسری هرساله در پنج گروه آزمایشی مجزا برگزار می‌شود:
- گروه آزمایشی علوم انسانی
- گروه آزمایشی علوم تجربی
- گروه آزمایشی علوم ریاضی
- گروه آزمایشی زبان‌های خارجی
- گروه آزمایشی هنر
سابق بر این در هر گروه آزمایشی، کنکور در زیرگروه‌های مختلفی برگزار می‌شد که با توجه به تفاوت ضرائب دروس در این زیرگروه‌ها سردرگمی زیادی را برای متقاضیان ایجاد می‌کرد. خوشبختانه برای کنکور سال جدید خبر حذف این زیرگروه‌ها از سوی سازمان سنجش اعلام شده‌است. کنکور سراسری به صورت ساده در همان پنج گروه ذکر شده برگزار خواهد شد که ازین میان سه گروه آزمایشی ریاضی، تجربی و انسانی گروه‌های اصلی هستند و هر فرد می‌تواند فقط در یکی ازین گروه‌های آزمایشی اصلی شرکت کند. دو گروه آزمایشی هنر و زبان این قابلیت را دارند که دربرگیرنده داوطلبین سه رشته اصلی هم باشند، یعنی کسی که در یکی از سه رشته اصلی در کنکور شرکت کرده است می‌تواند در یکی از دو گروه آزمایشی هنر و زبان‌های خارجی نیز متناسب با علاقه خود شرکت کند.
برنامه‌ریزی کنکور رشته انسانی
نخستین اقدام برای اجرای هر کاری، برنامه‌ریزی است. برنامه‌ریزی درسی برای کنکور رشته انسانی کار سختی نیست. مرحله اول شناختن و تامین منابع معرفی‌شده برای کنکورسراسری انسانی است و مرحله بعدی تقسیم کردن این کتاب‌ها به بخش‌های متناسب برای خواندن و مرور، تا تاریخ برگزاری کنکور سراسری انسانی می‌باشد. البته راه آسان‌تری نیز وجود دارد و آن مراجعه و استفاده از مشاوره کنکور انسانی است.
منابع کنکور سراسری انسانی
کتب درسی که توسط سازمان سنجش برای کنکور رشته انسانی معرفی شده‌اند منابع اصلی و معیار کنکور خواهند بود. پیش از مراجعه به هر نوع کتاب مکمل، نکته و تست باید بر روی کتاب‌های درسی تسلط کافی داشت. تنها پس از آن می‌توان به سراغ کتاب‌های کمک آموزشی رفت و از آن‌ها استفاده مفید کرد. کتاب‌های اعلام شده از طرف سازمان سنجش همان کتاب‌های معرفی شده‌ی وزارت آموزش و پرورش هستند.
با حذف دروس عمومی در کنکور پیش رو، ده مبحث تخصصی برای کنکور رشته انسانی وجود دارد که کتاب‌های معرفی شده برای آن‌ها به شرح زیر است:
- زبان و ادبیات فارسی: کتاب‌های علوم و فنون ادبی یک، علوم و فنون ادبی دو و علوم و فنون ادبی سه (پایه دهم، یازدهم و دوازدهم دوره متوسطه)
- زبان عربی: کتاب‌های عربی یک، عربی دو و عربی سه (پایه دهم، یازدهم و دوازدهم دوره متوسطه)
- ریاضی: کتاب‌های ریاضی و آمار یک، ریاضی و آمار دو، ریاضی و آمار سه (پایه‌های دهم، یازدهم و دوازدهم متوسطه)
- فلسفه: کتاب‌های فلسفه یک و فلسفه دو ( پایه یازدهم و دوازدهم)
- منطق: کتاب منطق پایه دهم
- علوم اجتماعی: کتاب‌های جامعه‌شناسی یک، جامعه‌شناسی دو، جامعه‌شناسی سه (پایه‌های دهم، یازدهم و دوازدهم)
- تاریخ: کتاب‌های تاریخ ایران و باستان، تاریخ بعثت پیامبر تا پایان صفویه، تاریخ ایران و جهان معاصر (پایه دهم، یازدهم و دوازدهم)
- جغرافیا: کتاب‌های جغرافیای ایران، جغرافیای ناحیه‌ای، جغرافیای کابردی (پایه دهم، یازدهم و دوازدهم)
- اقتصاد: کتاب اقتصاد پایه دهم
- روانشناسی: کتاب روانشناسی پایه یازدهم
آخرین چاپ هر کتاب درسی برای کنکور رشته انسانی مدنظر است.
بودجه‌بندی کنکور سراسری انسانی
تمامی کتاب‌های مطرح شده در بخش قبل به عنوان منابع معرفی شده‌اند. اما همیشه مباحث و بخش‌های خاصی ازین منابع طی سال‌های متوالی کنکور انسانی مورد سوال قرار گرفته‌اند. آشنایی با نحوه طرح سوال و دفعات تکرار سوال‌ها و مباحث، می‌تواند برای متقاضیان شرکت در کنکور رشته انسانی بسیار مهم باشد و بر نتیجه آزمون آن‌ها تاثیر قابل توجهی داشته‌باشد. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه پیشنهاد می‌کنیم مقاله بودجه بندی کنکور انسانی را مطالعه فرمائید.
نحوه ثبت‌نام در کنکور سراسری انسانی
پس از طی مراحل انتخاب منابع درسی، برنامه‌ریزی و درس خواندن‌های فشرده و مطالعه کردن کتب کمک آموزشی مفید و کاربردی سرانجام به مرحله مهم ثبت‌نام می‌رسیم. چنان که رسم هر ساله چنین بوده سازمان سنجش در نزدیکی تاریخ ثبت‌نام، اطلاعیه‌ای منتشر می‌کند و در آن نحوه، تاریخ و سایر جزئیات مربوط به نام‌نویسی در کنکور را به اطلاع عموم می‌رساند. این اطلاعیه روی سایت سازمان سنجش به نشانی اینترنتی www.sanjesh.org قرار می‌گیرد. در واقع تمام اطلاعیه‌های این سازمان برای دسترسی آسان عموم روی همین وبسایت منتشر می‌شود. به متقاضیان کنکور توصیه می‌شود هر چند روز یکبار سایت سنجش را چک کنند تا در جریان اطلاعیه‌های جدید قرار گیرند. در اعلان‌های اولیه مواردی مانند هزینه ثبت‌نام و مدارک مورد نیاز برای نام‌نویسی به اطلاع داوطلبین می‌رسد تا زمان کافی برای تهیه و آماده‌سازی آن‌ها داشته باشند. همه آنچه برای ثبت‌نام لازم باشد در اطلاعیه ذکر می‌شود و جای هیچ نگرانی نیست.
زمان شروع و مهلت ثبت‌نام در کنکور انسانی
نام‌نویسی در کنکور انسانی و به طور کلی همه گروه‌های آزمایشی در یک بازه زمانی خاص انجام خواهد شد. در یک روز آغاز و در روز مشخص دیگری به پایان می‌رسد. این بازه چند روزه به شکلی در نظر گرفته شده‌است که همه متقاضیان فرصت کافی برای ارسال اطلاعات و نهایی کردن نام‌نویسی داشته باشند. پس از اعلام آغاز ثبت‌نام به دلیل هجوم داوطلبین ممکن است نتوان به راحتی ثبت‌نام کرد؛ اگر چنین اتفاقی پیش آمد نگران نشوید، صبور باشید و مدتی بعد، مثلا روز آینده به سایت مراجعه کنید یا از زمان نیمه شب که ترافیک وبسایت پایین است استفاده کنید. ترجیحا این امر را به روز و ساعات آخر موکول نکنید زیرا ممکن است شرایطی پیش بیاید که نتوانید پیش از زمان اعلام‌شده نام‌نویسی را انجام دهید و دچار خسارت جبران‌ناپذیری شوید. خوشبختانه امسال طرح دو کنکور در سال اجرا می‌شود و اگر کسی نتواند نتایج دلخواه را در یک کنکور کسب کند، در کنکور بعدی که با چند ماه فاصله اجرا می‌شود می‌تواند به جبران فرصت از دست رفته بپردازد. کنکوری که نتیجه بهتری داشته باشد مبنای سنجش قرار خواهد گرفت.
زمان ثبت‌نام کنکور سراسری انسانی نوبت اول سال 1403 در تاریخ 21 تا 27 آبان ماه سال 1402 به اتمام می‌رسد.
زمان ثبت‌نام کنکور رشته انسانی نوبت دوم سال 1403 در تاریخ 7 تا 12 فروردین سال 1403 خواهد بود.
بازه‌های ثبت‌نام برای کلیه گروه‌های آزمایشی از جمله علوم انسانی یکسان است ولی روز اجرای آزمون‌ها متفاوت می‌باشد.
آزمون نوبت اول کنکور انسانی در تاریخ ششم و هفتم اردیبهشت 1403 برگزار خواهد شد.
آزمون نوبت دوم کنکور انسانی در تاریخ هفتم و هشتم تیرماه 1403 به اجرا در می‌آید.
روند ثبت‌نام در کنکور رشته انسانی
در اطلاعیه‌های منتشر شده توسط سازمان سنجش شرایطی برای متقاضیان کنکور سراسری در نظر گرفته شده است. این شروط در دو دسته عمومی و اختصاصی قرار می‌گیرند. ابتدا به سایت مراجعه کرده و راهنمای ثبت‌نام بارگیری (دانلود) شود. دفترچه راهنمای مجازی را باید با دقت مطالعه کرد و در صورت داشتن شرایط ذکر شده، اسناد و مدارک مورد نظر تهیه می‌شوند. یک فایل عکس از متقاضی نیز لازم است که باید با شرایط خاص آماده بارگذاری شود. در مرحله بعد باید یک کارت اعتباری خریداری کرد و سریال دوازده رقمی آن را وصول نمود. حالا می‌توان سایر مراحل را کامل کرده و در نهایت شماره مربوط به پرونده و کدرهگیری را بدست آورد. این شماره و کد رهگیری کلید دستیابی مجدد به سایت و دریافت نتایج است، از آن باید به خوبی نگهداری کرد. برگه ثبت نهایی را پرینت بگیرید و یک نسخه هم در تقویم یا جای دیگری یادداشت کنید تا در صورتی که اتفاقی برای برگه چاپ‌شده افتاد، مرجع دیگری در اختیار داشته باشید. با طی این مراحل ثبت‌نام کنکور رشته انسانی به پایان می‌رسد.
ضرایب دروس کنکور انسانی
از آنجا که دروس عمومی در کنکور انسانی امسال مورد سنجش قرار نمی‌گیرند فقط سوالات مربوط به درس‌های تخصصی در دفترچه سوالات گنجانده شده‌اند. البته این به آن معنی نیست که درس‌های عمومی تاثیری در قبولی داوطلبن ندارند، زیرا سابقه‌تحصیلی درس‌های عمومی و همچنین نتایج درس‌های تخصصی در امتحانات نهایی در نتیجه پایانی کنکور انسانی موثر است. با حتمی شدن تاثیرات سابقه‌تحصیلی و لحاظ شدن معدل متقاضی، دروس عمومی اهمیت خود را حفظ خواهندکرد ولی مستقیما در کنکور مورد پرسش قرار نمی‌گیرند.
متقاضیان کنکور سراسری انسانی باید سوالات مربوط به هشت موضوع تخصصی را پاسخ بدهند. هر مبحث تخصصی ضریب مخصوص به خود را دارد به همین دلیل باید به درس‌هایی که ضریب بالاتری دارند توجه بیشتری نمود چون تاثیر بیشتری در رتبه و قبولی در کنکور انسانی دارند.
دروس تخصصی‌ای که در کنکور انسانی مورد سوال قرار می‌گیرند عبارتند از:
- زبان و ادبیات فارسی
درس زبان و ادبیات فارسی به عنوان مهم‌ترین درس در کنکور سراسری انسانی شناخته می‌شود و به همین دلیل سازمان سنجش ضریب هشت را برای آن در نظر گرفته‌است.
- زبان عربی
زبان عربی با داشتن بیش از سیصد و شصت میلیون صحبت‌کننده بومی چهارمین زبان پرطرفدار دنیاست؛ جدا از این به دلیل عجین بودن با فرهنگ و زبان کشورمان یادگیری و درک آن بسیار اهمیت دارد به همین دلیل با ضریب پنج در کنکور انسانی سنجیده می‌شود.
- فلسفه و منطق
از آنجا که درک و دریافت صحیح و فلسفی در تقریبا تمامی رشته‌های دانشگاهی مربوط به گروه انسانی کاربرد دارد و درس فلسفه و منطق با ضریب پنج در کنکور سراسری انسانی محک زده می‌شود.
- علوم اجتماعی
درس علوم اجتماعی نیز به این دلیل که زمینه‌ساز فهم متقابل انسان‌هاست و باعث افزایش همدلی بین انسان‌ها و جوامع می‌شود؛ این امکان را دارد که هنجارها و ارزش‌ها را مورد نقد قرار دهد و برای اصلاح آن‌ها راهکار ارائه کند در کنکور سراسری انسانی با ضریب پنج مورد سنجش قرار می‌گیرد.
- تاریخ و جغرافیا
دانش تاریخی که به دنبال آشنایی با زندگی اجتماعی گذشتگان است چراغی برای دیدن آینده نیز هست. این دانش در ترکیب با اطلاعات جغرافیایی می‌تواند همه بخش‌های مذهب، اقتصاد، هنر، سیاست و سایر جزئیات زندگی گذشتگان را مورد تحلیل قرار دهد؛ به دلیل این اهمیت و تاثیر در رشته‌های انسانی با ضریب پنج مورد آزمون قرار می‌گیرد.
- اقتصاد
از آنجا که هر شخص، سازمان یا جامعه‌ای اهدافی را دنبال می‌کند، نیازمند است از دانش اقتصاد برای پیدا کردن بهترین راه رسیدن به آن هدف استفاده کند. این موضوع به خوبی اهمیت علم اقتصاد و اثر آن در حوزه‌های انسانی را نشان می‌دهد و به همین دلیل در کنکور انسانی، اقتصاد با ضریب دو سنجیده می‌شود.
- ریاضی
با دانش ریاضی می‌توان بسیاری از علوم را به زبان علمی توضیح داد و از روش‌های این دانش برای درک بهتر و مستدل‌تر مسائل استفاده کرد. به دلیل اهمیت ریاضی در تمام رشته‌های تحصیلی، ضریب بالایی برای سنجیدن آن اختصاص می‌یابد. در کنکور سراسری انسانی این ضریب برای درس ریاضی شش است.
- روانشناسی
علم روانشناسی کاربردهای زیاد و عملی در زندگی روزمره دارد و آگاهی از آن بر دانشجویان علوم انسانی ضروری است به همین دلیل در آزمون کنکور انسانی ضریب دو دارد.
بودجه بندی دروس عمومی و اختصاصی
هر ساله در کنکور سراسری از مباحث مختلف دروس سوال داده می‌شود. الگویی که از بررسی سوالات در دوره‌های مختلف کنکور به دست می‌آید نشان‌دهنده علاقه بیشتر طراحان سوال به مباحث خاص است. مباحثی که بیشتر مورد سوال قرار می‌گیرند توجه و مطالعه بیشتری هم می‌طلبند. ازین رو اطلاع داشتن از نحوه تخصیص سوال به یک مبحث خاص اهمیت پیدا می‌کند. کنکور انسانی نیز از همین قاعده پیروی می‌کند. مطلع شدن از تعداد حدودی سوالات از هر مبحث و همچنین آگاهی از اینکه هر ساله چه سوالاتی از آن مبحث در کنکور وجود داشته‌است به داوطلبین کمک می‌کند با برنامه‌ریزی بهتری درس بخوانند و نتیجه مناسب‌تری در کنکور رشته انسانی کسب کنند. با توجه به حذف دروس عمومی از کنکور سراسری توجه متقاضیان باید بر روی دروس تخصصی و محتوای آن قرار گیرد. مبحث بودجه‌بندی دروس تخصصی بسیار مفصل است و در مقاله‌ای دیگر به آن پرداخته می‌شود.
سخن پایانی
در این مطلب به بررسی کامل کنکور انسانی پرداختیم. در صورت داشتن هرگونه سوال در بخش نظرات با ما در میان بگذارید. همچنین می توانید با دانلود اپلیکیشن یادوین از طریق لینک موجود در بالای صفحه به بهترین منابع کنکور تمامی رشته‌ها در کنار تدریس اساتید برتر کنکور دسترسی داشته باشید.
