یکی از مباحث مهم در ادبیات کنکور همه رشته‌ها، مبحث قرابت معنایی است. برای اثبات اهمیت آن همین کافی است که بدانیم از 25 سوال ادبیات عمومی کنکور، 9 سوال به مبحث قرابت معنایی اختصاص داده شده است؛ یعنی حدود 36 درصد درس ادبیات! حالا دیگر به خوبی می‌دانید که آشنایی با روش مطالعه قرابت معنایی کنکور و حل درست سوالات آن اهمیت زیادی دارد. با ما در این مقاله همراه شوید تا در کنار هم روش مطالعه قرابت معنایی کنکور را بررسی کنیم.
چرا باید با روش مطالعه قرابت معنایی آشنا باشیم؟
نظر اکثر دانش‌آموزان درباره مبحث قرابت معنایی کنکور دو نوع است:
- برخی از آن‌ها معتقدند قرابت معنایی اصلا نیازی به مطالعه ندارد و می‌شود تنها به حل تست‌های آن اکتفا کرد.
- دسته دیگر قرابت معنایی را مبحثی بسیار دشوار می‌دانند و به کلی بیخیال تمرین و مطالعه آن می‌شوند! (البته این فقط یک برداشت اشتباه درباره قرابت معنایی است؛ اگر قرابت معنایی کنکور را اصولی مطالعه کنید، این مبحث اصلا سخت نیست.)
همان طور که مشخص است، برداشت هر دو گروه از داوطلبان اشتباه است. گروه اول روی حل تست‌ها تمرکز می‌کنند و مطالعه را کنار می‌گذارند و به همین دلیل تسلط چندانی بر اشعار و محتواهای کتاب درسی پیدا نمی‌کنند و متاسفانه ممکن است به خوبی به سوالات پاسخ دهند.
گروه دوم هم با غول ساختن از قرابت معنایی، آن را کنار می‌گذارند. پاسخ ندادن به 9 سوال که 36 درصد ادبیات را شامل می‌شود، اصلا استراتژی درستی نیست و بر موفقیت شما اثر منفی می‌گذارد.
مشکلی که هر دو نوع داوطلبان دارند، ناآگاه بودن نسبت به روش مطالعه قرابت معنایی است. سوالات قرابت معنایی به گونه‌ای است که باید ارتباط معنایی و مفهومی بین اشعار، داستان‌ها و به طور کلی محتواهای کتاب‌های درسی ادبیات را پیدا کنید. برای حل این سوالات باید توانایی تجزیه و تحلیل خود را تقویت کنید. در ادامه پله به پله روش مطالعه قرابت معنایی و راهکار حل سوالات این مبحث در کنکور را بررسی می‌کنیم.
چرا دانش‌آموزان با مطالعه قرابت معنایی کنکور مشکل دارند؟
یکی از چالش‌های داوطلبان کنکوری در حل سوالات قرابت معنایی، آشنا نبودن با شعرهای خارج از کتاب است. این مشکل عمدتا به دو دلیل پیش می‌آید:
- کم بودن مطالعه غیر درسی داوطلبان: البته با توجه به اهمیت سال کنکور و توجه به درس‌ها، در این باره فعلا نمی‌شود خرده گرفت! با این حال داوطلبانی که به طور کلی در طول سال‌های تحصیلشان مطالعه غیر درسی بیشتری داشته‌اند، معمولا در این بخش بهتر عمل می‌کنند.
- عادت داشتن به دریافت مستقیم معنایی اشعار: یکی از اشتباهات دوران تحصیل دانش‌آموزان این است که برای درس ادبیات، از معلم یا کتاب‌های کمک‌درسی برای فهمیدن معنای شعرها و جمله‌ها کمک می‌گیرند و خودشان برای دریافت مفاهیم و معنای تلاش نمی‌کنند. به همین دلیل در حل سوالات قرابت معنایی و اشعاری که از قبل با آن‌ها آشنا نبوده‌اند، دچار مشکل می‌شوند.
در روش مطالعه قرابت معنایی کنکور برای پاسخگویی به سوالات، باید بتوانید در مرحله اول خودتان با توجه به لغات، آرایه‌ها و خود شعرها یا متن‌ها، آن‌ها را معنی کرده و ارتباطشان را با بقیه محتواها کشف کنید.
اگر به اندازه کافی تکرار و تمرین داشته باشید، حتی در صورتی که تمامی شعرها، داستان‌ها و متن‌ها از خارج از کتاب مطرح شوند، به خوبی میتوانید به آن‌ها پاسخ دهید. ادامه این مقاله مراحل مهم در روش مطالعه قرابت معنایی را مرور می‌کنیم.
روش مطالعه قرابت معنایی در 3 مرحله
اگر این سه مرحله را به ترتیب صحیح پیش ببرید و برای تکرار و تمرین هر کدام به اندازه کافی وقت بگذارید، مطمئنا موفق به پاسخ‌دهی تعداد قابل توجهی از سوالات قرابت معنایی کنکور خواهید شد و درصد خوبی در ادبیات عمومی به دست خواهید آورد.
1. تسلط بر لغات کتاب‌های ادبیات
یادگیری لغات، مفهوم و حتی املای آن‌ها، به شما در پیدا کردن معنی اشعار و متون کمک زیادی می‌کند. پس اولین مرحله در روش مطالعه قرابت معنایی کنکور، تسلط بر لغات کتاب‌های درسی ادبیات است. برای اینکار میتوانید هم منابع کمک درسی و هم از معانی انتهای کتاب‌ها استفاده کنید.
2. تحلیل کلمات، جملات و انواع متن
مهم‌ترین نکته در موفقیت مبحث قرابت معنایی کنکور و به دست آوردن درصدهای بالا در آن، توانایی تجزیه و تحلیل می‌باشد. باید بتوانید با تکرار و تمرین و همچنین افزایش دایره واژگان خود، متن‌هایی که با آن مواجه می‌شوید را تجزیه کنید و با دیگر اجزای سوال ارتباط دهید.
3. حل تست‌های کنکورهای برگزار شده
در روش مطالعه قرابت معنایی کنکور از راه‌هایی که باعث تسلط بیشتر شما می‌شود، حل سوالات مطرح شده در سال‌های قبل است. شما میتوانید با این کار علاوه بر آشنا شدن با روند طرح سوالات قرابت معنایی کنکور، با متون مهم کتاب نیز بیشتر آشنا شده و بر روی آن‌ها بیشتر تمرکز کنید.
درست خوانایی؛ کلید حیاتی در روش مطالعه قرابت معنایی
یکی از جذابیت‌های ادبیات فارسی این است که می‌توان یک کلمه، جمله و یا شعر را به چندین روش مختلف خوانده و معانی مختلفی نیز پیدا می‌کند. دقت کنید که همین جذابیت ممکن است در کنکور برای شما دردساز شود! برای مثال شاید شما یک بیت شعر را به صورت مستقل به گونه‌ای بخوانید که مفهوم آن با هدف طراح سوال متفاوت باشد.
به عنوان نمونه، بعضی از بیت شعرها به تنهایی یک معنی می‌دهند اما در یک شعر کامل (و در کتاب درسی) با مفهوم دیگری مطرح شده باشند. در زمان مطالعه قرابت معنایی به این موضوع و مفاهیم موجود در هر درس و متن دقت کنید.
موضوع دیگر درست خوانی کلمات است. چرا که در زبان فارسی کلمات بسیاری وجود دارند که حتی با یک کسره یا فتحه اضافه، کاملا معنی دیگری می‌دهند. حتی کلماتی هستند که یک نوع املا و خوانش دارند اما مفهومشان با توجه به کلمات قبل و بعدشان مشخص می‌شود. در نتیجه به درست خوانی متون برای دریافت کامل مفاهیم آن ها، دقت زیادی داشته باشید.
نکات پایانی روش مطالعه قرابت معنایی
تسلط کامل به مبحث قرابت معنایی، در بلند مدت شکل می‌گیرد. توصیه می‌کنیم هر روز زمانی را برای مطالعه و تست زنی این مبحث بگذارید. علاوه بر این با توجه به اهمیت آشنایی با انواع کلمات و مفاهیمشان برای درک انواع متن، مطالعه کتاب «قرابت معنایی هامون سبطی» نیز توصیه می‌شود.
در نظر داشته باشید این کتاب یک کتاب تست نبوده و برای آشنایی شما با مفاهیم اولیه و پایه موضوع قرابت معنایی تالیف شده است. کتاب‌های تست زنی نیز باید همراه با این کتاب استفاده شود. با مطالعه این کتاب و حل تست‌های قرابت معنایی، میتوانید به سطح خوبی در این مبحث دست پیدا کنید.
یادوین با بهترین آموزش‌های کنکور و همچنین مشاوره کنکور در کنار شما عزیزان است و مثل یک نقشه راه تا آخر مسیر همراه و یار شما می‌ماند 🙂 مدرسین ما از بهترین اساتید کشوری کنکور هستند که میتونید در کنار این اساتید بهترین خروجی و رتبه را در این درس انتظار داشته باشد.
